สภาพที่ตั้ง

จากที่ว่าการอำเภอปางมะผ้าไปตามทางหลวงหมายเลข 1095 ไปอำเภอปายประมาณ 2 กม. ผ่านบ้านสบป่อง บ้านวนาหลวง    ถึงบ้านถ้ำ เข้าสถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าถ้ำลอด เดินต่อไปจนถึงถ้ำลอด ถ้ำนี้อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล ประมาณ 620 เมตร

การค้นพบ

ไม่พบ

หลักฐานทางโบราณคดี

เคยมีการขุดค้นภายในถ้ำผีแมนแต่ไม่มีรายงาน และจากการสำรวจของกรมศิลปากรเมื่อปี พ.ศ. 2529 (เรียกชื่อถ้ำนี้ว่าถ้ำเพชร ถ้ำแสนปม และถ้ำผีแมน) ได้พบเครื่องมือหินกรวดแม่น้ำประเภทสับตัด เศษภาชนะดินเผาลายเชือกทาบและแบบเรียบๆ เศษกระดูก และโลงไม้ขุดหรือโลงผีแมน 6 กลุ่ม

ลักษณะของถํ้าและภาพเขียนสี

เป็นถ้ำหินปูนขนาดใหญ่ ปากถ้ำมี 2 ทาง ปากถ้ำหันหน้าไปทางทิศตะวันออก และปากถ้ำด้านทิศเหนือที่มีธารน้ำของ “ลำน้ำลาง” ไหลลอดผ่านไปออกทางทิศใต้ ยาวประมาณ 608 เมตร ภายในถ้ำมี 3 คูหา คือ ถ้ำเสาหิน ถ้ำตุ๊กตา และถ้ำผีแมน